سفر السودانی به آمریکا زیر ذره بین گروه‌های مقاومت عراق
نیروهای مقاومت عراق پس از ترورهای ظالمانه آمریکا که منجر به شهادت تعدادی از فرماندهان الحشد الشعبی گردید، شرط واضحی را پیش روی دولت عراق قرار دادند که باید هر چه سریعتر مقدمات خروج نیروهای اشغالگر آمریکایی و ائتلاف بین المللی از خاک عراق مهیا شود.
به گزارش راهبرد معاصر، محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق دوشنبه 15 آوریل (27 مهر) با هدف بررسی روابط دوجانبه، شرایط منطقه ای و بین المللی همراه با هیئت عالی‌رتبه سیاسی، اقتصادی عراق عازم آمریکا خواهد شد.در این سفر فرماندهان نظامی و مقامات امنیتی نیز نخست وزیر را همراهی می‌کنند. بنابراین پرونده حضور نظامی آمریکا و نقش ائتلاف بین المللی در عراق مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
از زمان آغاز عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر 2023، گروه های مقاومت عراق به منظور دفاع از مردم و رزمندگان مقاومت فلسطین در غزه، حملاتی را علیه پایگاه‌های آمریکایی در عراق و سوریه و شریان‌های حیاتی رژیم صهیونیستی صورت دادند.
انتظارات نیروهای مقاومت، ارتش و مقامات سیاسی- امنیتی عراق از سفر السودانی را می توان به دو بخش تقسیم کرد:
1. خروج نظامیان آمریکایی و نیروهای ائتلاف بین المللی از خاک عراق
تاکنون دولت های مختلف عراق پس از 2003 دو مرتبه مذاکرات خروج نیروهای آمریکایی را به سرانجام رسانده اند. در گام نخست در دور اول توافقات سیاسی-امنیتی بغداد و واشنگتن در سال 2008 بخشی از نیروهای آمریکایی در سال های 2009 و 2011 خاک عراق را ترک کردند. گام دوم مذاکراتی بود که در نهایت به خروج بخشی از نیروهای آمریکایی و تعریف استراتژی نو در سال 2021 منجر شد.
آغاز جنگ 7 اکتبر، دخالت آمریکایی ها در مسائل عراقی- عراقی، حملات به پایگاه مقاومت اسلامی عراق و تداوم روند ترورهای هدفمند و سیطره لجستیکی بر خاک عراق، بار دیگر منجر به طرح چندین و چند باره خروج کامل نیروهای اشغالگر از خاک عراق گردید.
پیش از سفر نخست وزیر، کمیته عالی نظامی عراق برای واکاوی آخرین نتایج و دستاوردهای خروج نیروهای اشغالگر با کمیته عالی نظامی ائتلاف بین المللی تشکیل جلسه داد. در این جلسه بر توانایی دفاعی عراق در مبارزه با داعش و حفظ تمامیت ارضی تاکید و بر سر تعیین تاریخ خروج این نیروها از سرزمین عراق اشاره شد. دولت عراق در پی راهبرد جدیدی است تا بتواند از طریق خریدهای تسلیحاتی و عقد قراردهای میان مدت و بلند مدت با کشورهای عضو ائتلاف بین المللی، با نشان دادن توانایی خود در دفاع از کشورش، خروج نیروهای خارجی را مهیا کند. این موضوع تا اندازه ای مورد حمایت شخصیت های نظامی عراق است که توافقنامه های مذکور شروطی را برای نیروهای خارجی به ویژه آمریکایی ها و بریتانیایی ها در نظر داشته باشد تا ضمانت عدم اشغال مجدد را فراهم کند. مسئله ای که توسط نمایندگان پارلمان عراق نیز همواره مورد تاکید قرار می گیرد.
پیش از سفر 15 آوریل نخست وزیر عراق در جلسه ای که با حضور اعضای چارچوب هماهنگی برگزار شد، رهبران بزرگترین ائتلاف سیاسی عراق بر مسئله خروج باقیمانده نیروهای آمریکایی و تعیین مهلت زمانی مشخص برای آن تاکید کردند. نیروهای مقاومت عراق پس از تشدید درگیری ها و ترورهای ظالمانه آمریکا که منجر به شهادت تعدادی از فرماندهان الحشد الشعبی گردید، شرط واضحی را پیش روی دولت عراق قرار دادند که یا هر چه سریعتر مقدمات خروج نیروهای اشغالگر را فراهم می کنند و یا آنکه باید در انتظار تشدید سطح تنش میان طرفین بود.
دولت عراق با توجه به هدفی که در چارچوب ثبات و امنیت داخلی دنبال می کند، خواستار تشکیل کمیته ای که مسئولیت مذاکره با آمریکا و نیروهای ائتلاف بین المللی را عهده دار شود، شد تا در ادامه فارغ از سفر پیش روی نخست وزیر این کشور به واشنگتن، این پرونده را به نتایج مطلوب برسانند.
2. احترام به حق حاکمیت ملی عراق
الینا رومانوفسکی، سفیر آمریکا که در حال آماده سازی سفر نخست وزیر عراق به کشورش است در طول یک هفته اخیر با 8 مقام حزبی و ارشد عراقی دیدار داشته که شامل السودانی نخست وزیر، قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی، مثنی السامرائی، نماینده پارلمان و رئیس ائتلاف عزم، بافل طالبانی، رئیس اتحادیه میهنی کردستان، نیچروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، حیدر العبادی، عضو چارچوب هماهنگی و رئیس ائتلاف النصر، نوری المالکی، عضو چارچوب هماهنگی و رئیس ائتلاف دولت قانون و حیان عبدالغنی، وزیر نفت عراق بوده است. اگرچه این امر طبیعی به نظر می رسد سفیر کشوری که میزبان بالاترین مقام کشور مهمان است هماهنگی هایی را با هدف پیشبرد امور سفر نخست وزیر عراق انجام دهد، اما دیدار با سران احزاب و مقاماتی که نمی توانند اثر مستقیمی در این سفر بگذارند، جالب توجه است.
این دیدارها که هر کدام حاوی نکات و نحوه تعامل آمریکا با دولت و احزاب عراق است، نشان می دهد که رومانوسکی، سفیر آمریکا، بازیگریِ مداخله جویانه برای تعیین تکلیف پرونده های ریاست پارلمان عراق و مسائل مربوط به روابط اربیل و بغداد را دنبال می کند. دخالت های سفیر آمریکا در امور داخلی عراق، امری مسبوق به سابقه است و تنها به یک هفته اخیر خلاصه نمی شود.
کشور عراق , بسیج مردمی عراق |حشد الشعبی , کشور آمریکا , محمد شیاع السودانی ,
گروه های سیاسی نزدیک به مقاومت بارها تغییر الینا رومانوسکی را خواستار شدند، اما با توجه به روندی که وی در اجرای سیاست های مغرضانه آمریکا دارد، علیرغم فشار گروه های سیاسی در عراق، او همچنان در سمتش ابقا شده است. با این حال جناح نزدیک به مقاومت همچنان از نخست وزیر می خواهد تا در سفر خود به واشنگتن مسئله تغییر سفیر را نزد رئیس جمهور یا وزیر خارجه امریکا مطرح نماید.
نکته دیگری که گروه های مقاومت و نیروهای نظامی و دفاعی عراق خواستار بحث و بررسی آن شدند، وضعیت تامین امنیت آسمان کشورشان است. پس از حمله رژیم صدام به کویت، دو کشور آمریکا و انگلیس، آسمان عراق را تحت سیطره خود قرار دادند. سقوط نظام بعث و پایان عملیات گسترده علیه القاعده و داعش هم باعث نشد تا این دو کشور از سیاست های مداخله گرانه خود در رابطه با کنترل امنیت آسمان عراق دست بکشند.
در چنین شرایطی پایگاه های کنونی آمریکا و انگلیس در منطقه هر زمان که بخواهند بدون دریافت مجوز از دولت عراق، پروازهایی از قبیل شناسایی،جاسوسی و جمع آوری اطلاعات، انتقال مقامات امنیتی و ترور اشخاص را ترتیب می دهند. این امر که مورد پذیرش شاکله حکومتی و مردم عراق نیست بارها مورد اعتراض عموم و دولتمردان عراقی قرار گرفته است. انتظار می رود در مذاکراتی که مقامات امنیتی- نظامی عراق با طرف امریکایی انجام می دهند، این موضوع مورد بحث قرار گیرد.
3. پرونده توافقنامه شراکت جامع آمریکا و عراق
در حال حاضر امنیت کشور عراق در گرو دو بحث سطح نفوذ و اختیارات آمریکا و تعامل احزاب با دولت عراق است. یکی از اهداف از پیش تعیین شده سفر محمد شیاع السودانی به آمریکا، امضای توافقنامه شراکت جامع آمریکا و عراق در بخش اقتصادی، امنیتی، نظامی و سیاسی است. این شراکت که مورد رصد گروه های مقاومت قرار خواهد گرفت به طور مستقیم بر روابط دولت السودانی و احزاب نزدیک به مقاومت تاثیر می گذارد. در صورتی‌که این توافقنامه جامع، به خروج نیروهای نظامی آمریکا منجر شود، موجب نزدیکی و تقویت روابط گروه ها و جریان های سیاسی می شود و همچنین تضمین یکی از شروط ادامه فعالیت دولت السودانی را به همراه خواهد داشت. در غیر این صورت احتمال می رود السودانی همچون سه نخست وزیر پیش از خود، در قامت نخست وزیری تک دوره ای یا نیم دوره ای از کرسی نخست وزیری عراق کنار رود.
مجموع به نظر می رسد سفر محمد شیاع السودانی به واشنگتن، مهم ترین آزمون وی از زمان در اختیار گرفتن منصب نخست وزیری عراق است. چنانچه دستاوردهای این سفر حالتی متعادل و اقناع کننده برای تمام گروه‌های عراقی داشته باشد، گام مثبتی در جهت تحکیم جایگاه وی در مقام نخست وزیر و استمرار دولت دوم او محسوب می‌شود، در غیر این صورت و در شرایطی که روند حضور نظامیان اشغالگر و نیروهای ائتلاف بین المللی استمرار پیدا کند، باید منتظر افزایش درگیری‌ها میان نیروهای مقاومت و نظامیان آمریکایی باشیم./ تسنیم